Читать интересную книгу Прызнанне левага крайняга - Міхась Кацюшэнка

— Тут да цябе наш дыпламат з генконсульства.

Я здзівіўся:

— Дыпламат? Вось каго не чакаў!.. У мяне, здаецца, няма знаёмых дыпламатаў у Гамбургу...

Перада мной стаяў незнаёмы чалавек (хударлявы, з сівымі скронямі).

— Слухаю вас,— няўпэўнена вымавіў я.

— Мы з вамі незнаёмыя,— начаў ён.— I сустракаемся не па маім жаданні.

Я збіраўся паслаць яго куды-небудзь, вельмі далёка, мог бы прыйсці, калі яму гэта вельмі трэба, і пасля таго, як я прыму душ, а значыцца, буду мець чалавечы выгляд. I тут з-за яго пляча на мяне зірнулі яе вочы. Вера!

— Добры дзень,— гаворыць яна даволі спакойна.— Мы вытрымалі ўсе гэтыя жахі дзеля цябе.

— Мне вельмі прыемна,— сказаў я.— Матч быў цяжкі...

Яе спадарожнік усміхаўся.

— Вера казала, што вы даўно знаёмыя... А я, прызнацца, не вялікі аматар футбола. Але не шкадую, што прыйшоў. Гэта сапраўдная справа сапраўдных мужчын...

Ён яшчэ гаварыў нешта, а я глядзеў на яе вочы, твар, такі знаёмы, але чамусьці чужы. Ва ўспамінах яна здавалася мне зусім іншай, блізкай (хоць і знаходзілася на невядомай адлегласці). Я гнаў ад сябе праўду, спрабаваў успомніць (хоць гэта не заўсёды ўдавалася) самыя прыемныя моманты нашага кахання (калі яно наогул было з яе боку).

— Дзякуй, што вы прыходзілі пахвалявацца за нас,— прамармытаў я сухім голасам.— Цяпер мне трэба ісці ў душ. Мне было прыемна бачыць цябе, Вера. I вас...

— Дзмітрый Сяргеевіч,— падказаў яе муж, але я не паўтарыў ягонага імя.

У яе вачах з’явілася трывога (а можа, мне толькі гэта здалося).

— Мы хочам запрасіць цябе ў госці. Мой муж супрацоўнік генконсульства, і я думаю...

— Тут няма ніякіх праблем, я перагавару з вашым старшым трэнерам. Як яго...

Я спыніў яго:

— Дзякуй, але ў нас насычаная праграма. Заўтра ад'язджаем адсюль раніцой, паслязаўтра зноў гульня.

Яе муж Дзмітрый Сяргеевіч з палёгкай усміхнуўся:

— Шкада, але нічога не зробіш.

— Бывайце, — яшчэ раз паўтарыў я і пайшоў са сваімі ў раздзявалку. Я ішоў і адчуваў яе позірк. Што са мной здарылася — не разумею. Падставіў твар пад гарачы струмень вады і спрабаваў уявіць Верын твар.

- Хто гэта быў? — спытаў Нікадзімаў у аўтобусе.

- Адзін знаёмы. Некалі разам пачыналі гуляць у футбол...

— Але ж ён выглядае намнога старэйшым ад цябе.

— Цяжкая работа...

Нікадзімаў нічога не адказаў. Я падумаў, што да яго,напэўна, дайшла гісторыя. Тая самая. Але якое гэта мае значэнне?!

Перад ад’ездам у нумары атэля пачуўся тэлефонны званок. Нехта з хлопцаў крыкнуў:

— Цябе, Кастусь... Жаночы голас.

— Пакіньце мяне аднаго ў нумары,— папрасіў я.

Потым, цераз імгненне, сказаў у трубку:

— Слухаю цябе.

— Ніколі не думала, што мы сустрэнемся вось гэтак...

— А чаго ты чакала?

— Іншага. Я ўвесь час думаю, успамінаю пра цябе. Я не магла паверыць, што калі-небудзь убачу цябе.

Нечакана для сябе я рассмяяўся.

— Не трэба быць акцёркай... Усё даўно скончылася. Ты сама гэта выдатна разумееш. А варушыць старое — самая дрэнная справа.

— Няўжо ты пра ўсё забыў?!

— Сам не чакаў, што забыў. Мне здаецца, што ніколі нічога не было наміж намі.

Кароткія гудкі. Я ведаў, што болей ужо не пачую яе голасу.

Не паспеў я, абвешаны набітымі сумкамі, уваліцца ў сваю кватэру, як пазваніў Стас. Праз наўгадзіны ён быў у мяне. На маё здзіўленне, ён пачаў не з разгляду рэчаў (я выканаў шмат ягоных заказаў).

— Эдгар зусім звар'яцеў,— паскардзіўся Стас і сеў у крэсла.

— Што здарылася?

— Вырашыў, што ўся справа ў пярэдняй лініі. Калі ты знік, ён адразу ж зрабіў вывад, што нас з Санькам на пачатку будучага сезона трэба спісваць.

Ён уздыхнуў.

— Пэўна, нас і сапраўды трэба аддаваць куды-небудзь у другую лігу або ў заводскую каманду...

Я паляпаў яго па плячы, паспрабаваў падтрымаць, але пасля гэтых слоў і мой настрой пагоршыўся. Што ні кажы, а Фалалееў дзейнічае правільна, калі адкінуць нашы сяброўскія адносіны са Стасам і Санькам.

— Ты перабольшваеш,— сказаў я.— Лепш паглядзі, што я табе нрывёз.

Ён пачаў перабіраць рэчы, уважліва разглядзеў магнітафон.

— Нядрэнна, але хутка мне не давядзецца карыстацца гэтым. Не па кішэні. Іншая паласа жыцця...

— Ну што ты?! Я аддаю табе па айчыннай цане, нават танней.

— Я не пра сённяшні дзень, Кастусь, а пра будучае. Яно ўяўляецца мне не вельмі прываблівым. Сам разумееш...

Я сеў насупраць яго.

— Калі сур’ёзна, дык можна падшукаць якую-небудзь неблагую каманду на Поўдні, там часта плоцяць, як у добрым прафесійным клубе.

Стас памаўчаў.

— Тут ёсць дзве цікавыя прапановы... Ад вельмі надзейных людзей, за добрыя прэміяльныя. Можна ўзяць столькі, колькі за ўвесь сезон не атрымаеш. Словам... Сам разумееш, нам асабліва губляць няма чаго.

— Здаць сустрэчу за грошы?!

Санька ўзняў на мяне вочы:

— А ты здагадлівы.

Чаго-чаго, а гэткай прапановы я ад яго не чакаў.

— Ніколі не ўдзельнічаў у гэтым і не цягне,— адрэзаў я і адышоў у куток пакоя.

Ён уздыхнуў.

— Цябе ніхто не прымушае. Мы з Санькам вырашылі... Варатар таксама падтрымаў. Ён амаль ужо спісаны, як і мы. Вырашылі табе выкласці ўсе карты. Ведаем, не прадасі. Стаўка высокая, і мы не можам адмовіцца. За дзве сустрэчы амаль па машыне... Гэтага нам не ўбачыць ніколі.

Ён замаўчаў, закурыў цыгарэту.

— Ты ўспомні... Прафесіяналы заўсёды збіраюць грошы, калі іх таварыш трапляе ў цяжкую сітуацыю.

— Гэта зусім іншае.

— Амаль тое ж самае... Ніхто ад гэтага не прайграе, а чатыры чалавекі будуць забяспечаны. Іх сем’і таксама.

Я ўважліва паглядзеў на яго.

— I як мы будзем сябе адчуваць пасля гэтага?

— Кінь сантыменты! Калі не хочаш.

— Па сутнасці мне ўсё роўна... Што ад мяне патрабуецца?

— У двух наступных матчах не забіваць галоў. Астатняе не твая справа.

Я лёг на канапу, зрабіў выгляд, што хачу спаць. Стас пайшоў. Я думаў пра сустрэчу з Верай. Нічога ў нашым жыцці няма вечнага. Ці мог я калі-небудзь падумаць, што я буду абыякавым да яе?

Пад гэтыя думкі я і заснуў.

А потым я пачуў тыя словы: «Ты заадно з імі... Ты не мог не забіць гол у гэтай сітуацыі, не мог. Я ніколі не мог падумаць, што ты здольны на здрадніцтва. Я не ведаў, хто ты на самой справе».

Прыбег Стас, прынёс грошы.

— Пайшоў адсюль разам з імі! Пайшоў прэч!

— Ты звар’яцеў, ты на самой справе звар’яцеў. Табе трэба да ўрача,— закрычаў збялелы Стас і знік.

Я ішоў пешшу па горадзе, не звяртаючы ўвагі на халодныя кроплі дажджу. Прыкладна праз гадзіну ўзяў таксі і памчаў на кватэру да Фалалеева. Спытаў у жонкі:

— Ён дома?

— Дома. Але... Як бы табе сказаць? Лепей не трэба да яго. Ён у дзіўным, вельмі дзіўным стане. Такім я яго ніколі не бачыла.

— Прабач, але мне ўсё роўна трэба яго ўбачыць,— сказаў я і прайшоў у пакой.

Фалалееў сядзеў у крэсле. Галава яго была апушчана, па твары цяклі слёзы.

— Падонкі, вакол адны падонкі! — гаварыў ён і глядзеў у нейкую нябачную кронку.

Я сеў побач. Ён раптам рэзка павярнуўся да мяне.

— Ты?! Ты змог прыйсці да мяне?.. Прыйсці пасля таго, як... Не, ты не чалавек, ты брудная жывёліна, без мазгоў і пачуццяў. Я ніколі, ніколі не разбіраўся ў людзях, мяне ашуквалі на кожным кроку.

Ён абхапіў галаву рукамі. Да мяне падышла Валянціна, ягоная жонка.

— Табе, Кастусь, лепей пайсці. Я казала, ён у кепскім стане.

Я надняўся і хутка пайшоў да дзвярэй. Зноў пранізлівы вецер, дождж. Мне не хапае паветра, я амаль бягу на вуліцах, бягу доўга, доўга... Я ведаю, куды мне трэба. Дамоў, а потым у аэрапорт, я павінен знікнуць, знікнуць назаўсёды.

***

Застаецца два дні да гульні, усяго два дні. Ад яе будзе залежыць лёс Фалалеева, лёс каманды. Мая галава наліваецца цяжарам, я ляжу вечарам у сваім пакоі, не магу паварушыцца... Станіслаў Пятровіч пазбягае сустрэчы са мной. Усё ясна — ён думае, што я шэрая, бязвольная амёба, якая не можа прыняць па-сапраўднаму мужчынскага рашэння. Я прыму яго, абавязкова, толькі сёння. Заўтра будзе позна. Я збягаю ўніз да дзяжурнай.

— Адчыніце кабінет Станіслава Пятровіча,— кажу я.— Тэрмінова трэба пазваніць...

Я рашуча набіраю нумар тэлефона.

— Добры вечар, вас турбуе Паўловіч,— кажу я дзяжурнай па спартыўнай гасцініцы.— Мне тэрмінова патрэбен Фалалееў...

— Ён папярэдзіў, што вы можаце пазваніць...

Цераз некалькі мінут чую ў трубцы голас Фалалеева:

— Слухаю, я слухаю цябе!

— Добры вечар, Эдгар, гэта я...

— Дзе ты, што з табой?

— Усё нармальна. Я хутка буду.

Я кідаю трубку, бягу ў свой нумар, збіраю рэчы. На парозе з'яўляецца Станіслаў Пятровіч.

— Вось і добра,— гаворыць ён.— А я амаль расчараваўся ў табе. Падумаў, што...

— Я пазваніў яму, мне трэба ехаць сёння.

— Я дам машыну. Праз гадзіну будзеш у камандзе.

Я кідаю спартыўную сумку ў машыну, гавару Станіславу Пятровічу: