Гэта азначала, што для барацьбы пастаўлена мяжа - ва ўсякiм разе, для яго. Калi ён не знойдзе спосабу пранiкнуць праз бар'ер або забiць ворага, застаючыся з гэтага боку, - рана цi позна яго заб'е смага.
Ён зразумеў, што трэба спяшацца. Ды ўсё-такi ён прымусiў сябе прысесцi, каб трохi адпачыць i падумаць.
Што рабiць? Нiчога. I тым не менш спраў шмат. Вось, напрыклад, розныя вiды кустоў. Яны выглядаюць не вельмi шматабяцальна, але трэба ўважлiва iх вывучыць. Потым нага: з ёю нешта трэба зрабiць, хоць i без вады. Падрыхтаваць боепрыпасы ў выглядзе камянёў. Знайсцi камень, з якога можна было б зрабiць добры нож.
Нага да таго часу моцна разбалелася, i ён вырашыў пачаць з яе. На адным з кустоў расло лiсце або нешта накшталт лiсця. Ён сарваў жменю лiсця i вырашыў рызыкнуць. Лiстамi ён сцёр пясок, гразь i запечаную кроў, потым зрабiў кампрэс з свежага лiсця i прывязаў яго да нагi вусiкамi з таго самага куста.
Гэтыя вусiкi аказалiся нечакана моцнымi. Яны былi тонкiя, але затое гнуткiя i пругкiя, i ён не мог iх пераламаць, як нi стараўся. Давялося адпiлоўваць iх вострым краем блакiтнага каменя. Тыя вусiкi, што былi таўсцейшыя, у даўжыню дасягалi цэлага фута, i ён на ўсякi выпадак запомнiў, што, калi iх звязаць па некалькi штук, атрымаецца даволi добрая вяроўка. Можа, вяроўка яму спатрэбiцца.
Ён працягваў даследаваць кусты. Заставалася яшчэ тры разнавiднасцi. Адны кусты былi без лiсця, сухiя, крохкiя, падобныя да сухiх перакацi-поле. Другiя былi мяккiя i крышылiся, амаль як гнiляк. Падобна было, што з iх выйдзе цудоўны трут для агню. Трэцiя былi больш чым астатнiя падобныя да дрэў. У iх было далiкатнае лiсце, якое згортвалася пры дотыку, а сцяблы былi хоць i кароткiя, але трывалыя i моцныя.
Было горача. Невыносна горача.
Моцна кульгаючы, Карсан падышоў да бар'ера i памацаў, цi тут ён яшчэ. Бар'ер усё яшчэ быў тут.
Нейкi час ён стаяў i глядзеў на Прышэльца. Той трымаўся на бяспечнай адлегласцi ад бар'ера i там нешта рабiў, рухаючыся ўзад i ўперад. Што ён рабiў, Карсан разгледзець не мог.
Адзiн раз ён спынiўся, крыху наблiзiўся i як быццам утаропiўся на Карсана. I зноў Карсану прыйшлося змагацца з прыступам млосцi. Ён шпурнуў у Прышэльца каменем, той адступiў i працягваў займацца сваёй незразумелай справай.
Прынамсi, Карсан мог трымаць яго на адлегласцi.
"Вельмi многа з гэтага карысцi", - падумаў ён з горыччу. Тым не менш наступныя дзве гадзiны ён правёў, збiраючы камянi патрэбнай велiчынi i складаючы iх у акуратныя кучкi паблiзу ад бар'ера.
Горла ў яго гарэла. Ён амаль нi пра што не мог думаць, акрамя вады.
Але яму даводзiлася думаць. Пра тое, як пранiкнуць праз бар'ер, як дабрацца да гэтай iстоты i забiць яе, пакуль гарачыня i смага не забiлi яго самога.
Бар'ер з абодвух бакоў даходзiў да сцяны. А зверху i знiзу?
Некаторы час у Карсана ў галаве стаяў нейкi туман, i ён чiяк не мог даўмецца, як яму гэта высветлiць. Седзячы нерухома на блакiтным пяску (а як ён сеў - гэтага ён не памятаў), ён бязмэтна глядзеў, як блакiтная яшчарка перабягае ад аднаго куста да другога.
Карсан усмiхнуўся ёй. Можа, у яго ў галаве штосьцi было не ў парадку, бо ён раптам успомнiў старыя балачкi марсiянскiх каланiстаў: "...Хутка табе робiцца так адзiнока, што ты пачынаеш загаворваць з яшчаркамi, а потым настае час, калi яны пачынаюць табе адказваць..."
Вядома, яму трэба было думаць пра тое, як забiць Прышэлыiа, але замест гэтага ён усмiхнуўся яшчарцы i сказаў:
- Прывiтанне!
Яшчарка зрабiла некалькi крокаў да яго.
- Прывiтанне! - адказала яна.
Карсан здранцвеў ад здзiўлення, а потым апамятаўся i зарагатаў. I смяяцца яму было не балюча - не настолькi ўжо ў яго перасохла ў горле.
А чаму i не? Чаму б iстоце, якая вынайшла гэтае кашмарнае месца, не мець пачуцця гумару? Гаваркiя яшчаркi, якiя адказваюць табе на тваёй мове, - хiба гэта не мiла?
Ён усмiхнуўся яшчарцы i сказаў:
- Iдзi сюды.
Але яшчарка павярнулася i ўцякла, перабягаючы ад куста да куста, пакуль не схавалася з вачэй.
Ён зноў адчуў смагу.
I потым трэба штосьцi рабiць. Ён не можа перамагчы, проста седзячы тут i аддаючыся роспачы. Трэба штосьцi рабiць. Але што?
Пранiкнуць праз бар'ер. Але ён не можа прайсцi праз яго, не можа i пералезцi. А калi падлезцi пад яго знiзу? I да таго ж, каб знайсцi ваду, капаюць калодзежы. Адным стрэлам двух зайцаў...
Пераадольваючы боль, Карсан падышоў да бар'ера i пачаў капаць пясок голымi рукамi. Гэта была марудная, цяжкая праца: пясок асыпаўся, i чым глыбей ён капаў, тым шырэй даводзiлася рабiць яму. Ён не ведаў, колькi гадзiн прайшло, але на глыбiнi чатырох футаў ён упёрся ў скалу. Скала была зусiм сухая нiякiх прыкмет вады.
А сiлавое поле даходзiла да скалы. Усё дарэмна. I вады няма. Нiчога.
Ён выпаўз з ямы i лёг на пясок, задыхаючыся. Потым ён падняў галаву, каб паглядзець, што робiць Прышэлец. Павiнен жа ён нешта рабiць.
Так i ёсць. Ён штосьцi майстраваў з галiнак кустоўя, звязваючы iх тонкiмi вусiкамi. Дзiўнае збудаванне вышынёй футы чатыры i амаль квадратнае. Каб разгледзець яго лепш, Карсан узлез на кучу пяску, якую ён выкапаў. Ззаду з машыны тырчалi два доўгiя рычагi, адзiн з iх заканчваўся паглыбленнем накшталт кубка. "Падобнае на нейкую катапульту", - падумаў Карсан.
I праўда - Прышэлец паклаў у кубак важкi камень, адным шчупальцам парухаў угору-ўнiз другi рычаг, потым крыху павярнуў машыну, нiбы цэлячыся, а потым рычаг з каменем iрвануўся ўгору i ўперад.
Камень праляцеў за некалькi метраў над галавой Карсана, так далёка, што ён нават не стаў нагiнацца, але ён прыкiнуў, на якую адлегласць паляцеў камень, i аж свiснуў. Ён не мог бы кiнуць камень такой вагi далей, чым на палову гэтай адлегласцi. I калi нават ён адступiць да задняй сцяны сваiх уладанняў, гэтая машына дастане да яго, калi Прышэлец прысуне яго да самага бар'ера. Над iм праляцеў яшчэ камень - ужо блiжэй. "Гэта можа быць небяспечна", - вырашыў ён. Трэба нешта рабiць.
Рухаючыся ўздоўж бар'ера, каб катапульта не магла ўзяць яго ў вiлку, ён запусцiў у яе дзясяткам камянёў. Але ён убачыў, што з гэтага не будзе нiякага толку. Так далёка ён мог кiдаць толькi невялiкiя камянi. I калi яны траплялi ў машыну, яны адскоквалi ад яе, не зрабiўшы нiякай шкоды. А Прышэлец на такой адлегласцi лёгка ўхiляўся ад тых камянёў, якiя падалi каля яго.
Акрамя таго, у яго моцна стамiлася рука. Ад знямогi ў яго балела ўсё цела. Калi б толькi ён мог крыху адпачыць i не ўхiляцца кожныя трыццаць секунд ад снарадаў катапульты...
Ён, хiстаючыся, адышоў да задняй сцяны. Але i гэта яго не ратавала. Камянi даляталi i туды, толькi радзей, як быццам даводзiлася даўжэй заводзiць механiзм катапульты.
Ён зноў зморана пацягнуўся да бар'ера. Некалькi разоў ён падаў i з цяжкасцю падымаўся на ногi. Ён ведаў, што яго сiлы канчаюцца. I ўсё-такi ён не мог спынiцца, пакуль не выведзе са строю гэту катапульту. Варта яму задрамаць, i болей ён не прачнецца.
(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});